هگزا فلوراید گوگرد
هگزا فلوراید گوگرد یا اسافسیکس با فرمول SF۶ یک ترکیب معدنی بیرنگ، بیبو و اشتعالناپذیر است که در دستهٔ گازهای گلخانهای جای میگیرد. اسافسیکس دارای هندسهٔ مولکولی ششوجهی است که از شش اتم فلوئور که به یک اتم گوگرد در مرکز پیوستهاند، تشکیل میگردد. مانند دیگر گازهای غیرقطبی به سختی در آب حل میشود اما در حلالهای آلی غیرقطبی حلشدنی است. معمولا آن را به صورت گاز فشردهٔ مایعشده جابجا میکنند. چگالی آن در شرایط سطح دریا، ۶٫۱۲ گرم بر لیتر است.این گاز معمولا به عنوان بازدارندهٔ جرقهزنی در تجهیزات ولتاژبالا استفاده میشود و نزدیک به پنج برابر از هوا سنگینتر است.
اسافسیکس را میتوان از در تماس قرار دادن گوگرد و فلوئور بدست آورد. این همان روشی است که هانری مواسان و پل لبیو در ۱۹۰۱ میلادی در اکتشافاتشان به کار بردند.
عملاً هیچ واکنش شیمیاییای برای اسافسیکس وجود ندارد. این گاز با سدیم گداخته واکنش نشان نمیدهد اما به صورت گرماده با لیتیم واکنش نشان میدهد.
اسافسیکس به عنوان مادهٔ گازی دیالکتریک در صنعت برق و در مدارشکنهای ولتاژبالا، تجهیزات کلیدزنی و دیگر تجهیزات برقی به کار میرود و جای مدارشکنهای پرشده از روغن را که ممکن است شامل مادهٔ مضر پیسیبی باشند میگیرد. از اسافسیکس تحت فشار در تجهیزات جیآیاس استفاده میشود چراکه خاصیت دیالکتریک آن بسیار بیشتر از هوا یا نیتروژن خشکشدهاست. این ویژگی سبب میشود که بتوان اندازهٔ تجهیزات برقی را تا حد زیادی کاهش داد. این خاصیت باعث میشود جیآیاس برای مقاصد بخصوصی نظیر بکاگیری در فضای بسته مناسب باشد (در مقابل تجهیزات برقی عایقبندی شده با هوا که فضای بهنسبت زیادتری میبرند). تجهیزات برقی عایقبندیشده با گاز نسبت به آلودگی و تاثیرات آب و هوا نیز مقاومت بیشتری دارند و در کاربردهای طولانیمدت به سبب فضای کارکرد مهارشده، اعتمادپذیرتر هستند. با وجود اینکه بیشتر محصولات حاصل از تجزیهٔ این گاز به سرعت به اسافسیکس بازتبدیل میشوند، قوس الکتریکی یا کرونا میتواند موجب تولید دیسولفور دکافلوئوریدشود که گازی به شدت سمی است و اثرات سمی آن مشابه فوسژن میباشد. S2F10 به عنوان یک گاز مستعد برای بکارگیری در جنگافزارهای شیمیایی در جنگ جهانی دوم مطرح بود چراکه موجب ریزش اشک نمیشود یا پوست را به سوزش نمیاندازد و بنابراین هشدار کمی هنگام تماس فراهم میکند.
اسافسیکس همچنین به عنوان یک دیالکتریک ولتاژبالا در شتابدهندههای ذرهای مانند مولد واندوگراف و پلترونها و میکروسکوپهای الکترونیولتاژ بالا به کار میرود.
سالانه ۸٫۰۰۰ تن اسافسیکس تولید میشود که بیشتر آن (۶٫۰۰۰ تن) به عنوان دیالکتریک گازی در صنعت برق استفاده میشود. به عنوان یک گاز بیاثر در ریختهگری منیزیم و به عنوان یک پرکنندهٔ بیاثر در پنجرههای دوجداره کاربرد دارد.
گریدهای موجود:
99/9٪ - 99/99٪ - 99/999٪
مخازن نگهداری:
SF6 می تواند در سیلندرها و مخازن تحت فشار با فشار کاری بیش از 68 بار شارژ و حمل شود.میزان وزنی شارژ سیلندر حداکثر 120٪ وزن آبگیر سیلندر می باشد.
مواد سازگار و غیر سازگار:
SF6 در مقابل کلیه فلزات غیر خورنده است.ممکن است در مجاورت تخلیه الکتریکی تا حدودی تجزیه شود.بعضی از ترکیبات حاصل از شکسته شدن مولکولهای SF6 ممکن است خورنده باشند،این خورندگی ممکن است به دلیل حضور رطوبت یا وجود دمای بالا ایجاد شود.
SF6 در حضور بعضی از فلزات ویژه بسیار کم تجزیه می شود.این تاثیر در حضور سیکیکون و کربن استیل ها اتفاق می افتد. تجزیه در دمای بالا در حضور آلومینیوم،مس،برنج و نقره اتفاق نمی افتد.بیشتر واشرهای بکار رفته در سیستم های SF6 از تفلون،نئوپرن و لاتکس طبعی می شوند.
همچون دیگر گازها، چگالی اسافسیکس بر روی بسامد تارهای صوتی تولیدکنندهٔ ارتعاشات صدا تاثیرگذار است. چگالی هگزا فلوراید گوگرد بهنسبت در دما و فشار اتاق، زیاد است، زیرا جرم مولی این گاز زیاد است. برخلاف هلیم که جرم مولیاش ۴ گرم بر مول است، اسافسیکس جرم مولیای معادل ۱۴۶ گرم بر مول دارد. سرعت صوت در این گاز ۰٫۴۴ برابر سرعت صوت در هوا است، علت این امر لختی مولکولهای اسافسیکس است. در مقایسه، جرم مولی هوا، که تقریباً ۸۰٪ نیتروژن و ۲۰٪ اکسیژن است، تقریباً ۳۰ گرم بر مول میباشد. تنفس اسافسیکس موجب کاهش ارتعاش تارهای صوتی و بسامد صدا میشود، در مقابل تنفس هلیوم موجب افزایش آن میگردد.
به مانند همهٔ گازهای غیر اکسیژنی، تنفس اسافسیکس میتواند منجز به خفگی یا حتی مرگ شود.